W Ewangelii Łukasza 21, 25-28 i 34-36, w czytaniu na pierwszą niedzielę Adwentu 2024, Jezus mówi swoim uczniom o tym, co ma nastąpić. Smutne jest to, że to, co będzie, już się wydarzyło i wydarza się teraz. Widzieliśmy w przeszłości i widzimy dzisiaj, że wiele nacji jest w „opłakanym stanie”. Słyszymy wzburzone morze i fale huraganów, widzimy tajfuny oraz powodzie, które przychodzą coraz częściej i wyrządzają coraz większe szkody. Widzimy ludzi umierających nie tylko z przerażenia, ale także od bomb i ostrzału, z powodu chorób serca i raka.  Co robimy w obliczu cierpienia - ekologicznego, militarnego, cielesnego? Wezwanie Jezusa mówi, abyśmy nie odwracali się od obowiązków na rzecz hulanek i pijaństwa; to dobra rada. Moja matka również by się z tym zgodziła. Jednakże samo mówienie nam, czego mamy nie robić, jest niewystarczające.

Komentarz do Ewangelii na Uroczystość Jezusa Chrystusa, Króla Wszechświata - ks. dr Zbigniew Grochowski.

W Ewangelii z tej niedzieli spotykamy się z bardzo głębokim obrazem, który pojawia się u wszystkich synoptyków – z młodymi owocami drzewa figowego.

„A od drzewa figowego uczcie się przez podobieństwo! Kiedy już jego gałąź nabiera soków i wypuszcza liście, poznajecie, że blisko jest lato” (Mk 13, 28).

Po tym tajemniczym obrazie tekst kontynuuje, dając do zrozumienia, że jest on w jakiś sposób związany ze zbliżającym się końcem czasów: „Tak i wy, gdy ujrzycie, że to się dzieje, wiedzcie, że blisko jest, we drzwiach. Zaprawdę, powiadam wam: Nie przeminie to pokolenie, aż się to wszystko stanie. Niebo i ziemia przeminą, ale słowa moje nie przeminą” (Mk 13, 29-31).

Dlaczego obraz drzewa figowego i jego liści? Co on dopełnia?

Na kartach dzisiejszej Ewangelii Jezus kontrastuje dwie postawy, które reprezentują uczeni w Piśmie i uboga wdowa. Uczeni w Piśmie, zwani w literaturze również skrybami bądź doktorami Prawa, w większości byli faryzeuszami. Stanowiąc elitę intelektualną i duchową, zajmowali się badaniem i objaśnianiem kwestii natury religijnej. Doskonale znali 613 przepisów Tory i starali się skrupulatnie wprowadzać je w życie. Jezus wymienia kilka przykładów pychy i obłudy tych przywódców narodu: przywdziewanie powłóczystych szat, upodobanie w pozdrowieniach na rynku, zajmowanie pierwszych krzeseł w synagogach i na ucztach, długie modlitwy dla pozoru i wykorzystywanie dobroci wdów.

Oba przykazania z dzisiejszej Ewangelii, które cytuje Jezus, pochodzą bezpośrednio z Tory. Pierwsze z nich, „Będziesz miłował Pana, Boga twojego, z całego swego serca, z całej duszy swojej, ze wszystkich swych sił. ” pochodzi z 6go rozdziału Księgi Powtórzonego Prawa, a drugie „Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego” z 19go rozdziału Księgi Kapłańskiej. Oczywiście Jezus, jako Żyd dogłębnie zaznajomiony z Torą, postrzegałby te przykazania jako podstawowe i fundamentalne.

Ale... istnieje odwieczne pytanie: czym jest miłość?

Kadisz jest krótką, szczególną modlitwą w języku aramejskim, która ma jeden bardzo konkretny cel: uświęcenie/ oddanie czci Bogu. Chociaż słowa modlitwy są bardzo skoncentrowane na tym jednym temacie, modlitwa ta ma wiele różnych liturgicznych zastosowań. W rzeczywistości istnieje pięć „rodzajów” kadiszu, mimo że słowa są prawie dokładnie takie same we wszystkich z nich.  Jest to modlitwa powtarzana wiele razy w trakcie jednego nabożeństwa. Jedną z jej z najbardziej znanych funkcji jest odmawianie kadiszu przez najbliższych krewnych niedawno zmarłej osoby.

Ewangelia uroczystości Wszystkich Świętych wyprowadza nas na górę, gdzie Jezus, rozpoczynając swoje kazanie, wygłasza osiem błogosławieństw. Tekst ten z pewnością należy do najbardziej znanych fragmentów Jego nauczania. Jezus wymienia tutaj kolejno osiem grup, których członkowie są nazwani błogosławionymi, szczęśliwymi – są to kolejno ubodzy w duchu, ci którzy się smucą, łagodni, ci którzy łakną i pragną sprawiedliwości, miłosierni, czystego serca, czyniący pokój, ci którzy cierpią dla sprawiedliwości. Dodatkowo, w dziewiątym, najobszerniejszym błogosławieństwie Jezus zwraca się bezpośrednio do swoich uczniów, nazywając ich błogosławionymi, gdy im urągają, prześladują ich i mówią kłamliwie wszystko złe na nich z Jego powodu. Uczniowie mają się cieszyć i radować, ponieważ wielka jest ich nagroda w niebie.

Sukkot, Z'man Simchateinu, „czas naszej radości”, jest jednym z trzech świąt pielgrzymkowych, które obchodzimy z wdzięcznością. Wszystkie te trzy święta są związane z porami rolniczych zbiorów.  Jak wspomniano w Torze (Ptw 16, 16): „Trzy razy do roku ukaże się każdy mężczyzna przed Panem, Bogiem twoim, w miejscu, które sobie obierze: na Święto Przaśników [Macy], na Święto Tygodni [Szawuot – Pięćdziesiątnicy] i na Święto Namiotów [Sukkot]. Nie ukaże się przed obliczem Pana z próżnymi rękami”.

Trzy micwot, przykazania, których mamy przestrzegać w święto Sukkot są wyjątkowe, ponieważ wymagają kompletnego i dogłębnego wypełnienia.

Widzimy, że pokora jest pojęciem, które zajmuje ważne miejsce w Nowym Testamencie. W Ewangelii Marka (10, 43-45) Jezus mówi swoim uczniom: „Nie tak będzie między wami. Lecz kto by między wami chciał się stać wielkim, niech będzie sługą waszym. A kto by chciał być pierwszym między wami, niech będzie niewolnikiem wszystkich. Bo i Syn Człowieczy nie przyszedł, aby Mu służono, lecz żeby służyć i dać swoje życie na okup za wielu”.

Również w Liście do Hebrajczyków 4, 15 jest napisane: „Nie takiego bowiem mamy arcykapłana, który by nie mógł współczuć naszym słabościom, lecz doświadczonego we wszystkim na nasze podobieństwo, z wyjątkiem grzechu”. Cytaty te pokazują nam, że duchowi przywódcy powinni być świadomi, że nie są wolni od słabości, a zatem muszą być pokorni i wiedzieć, że daleko im do doskonałości. Wszystkie te idee wydają się być wpisane w nurt myśli żydowskiej. Są one również obecne w żydowskich źródłach, które zajmują się tematem pokory.

Jom Kippur to najświętszy dzień w kalendarzu żydowskim. Dzień Pojednania jest szczytem czasu pokuty - czterdziestu dni, które obejmują miesiąc Elul, dziesięć dni grozy od Rosz ha-Szana (Nowy Rok) do Jom Kippur. W Torze, po grzechu złotego cielca, Mojżesz błagał Boga o przebaczenie dla ludu. W Jom Kippur, pokuta została przyjęta i Mojżesz zniósł drugie tablice z dziesięcioma przykazaniami z góry Synaj.